Derbarê hevdîtinên li tenişta civînan ku di rojên kongirê Viyêna bo wezîrên karê derve yên dewletên bi dosya Sûrî ve elaqedar in, me ev hevdîtina taybet bi endamê Hevbendiya Niştimanî Sûrî Ebdilbasit Seyda re ku li Viyênayê bû, û di wan hevdîtinan de beşdar bû kir.
– Piştî we naveroka hevdîtinên bi şanda Erebistana Si`ûdî û Qeterî û dewletên dî re yên di hevdîtinên Viyênayê de beşdar bûn dît, gelo hûn bi çi nerînan ji wan hevdîtinan derketin ?
Me dît ku guhdanek mezin ji hêla beşaran ve bi pêwistiya ajotina rewşê ber bi operasyona siyasî ve heye, bo peydakirina çareyekê di riya guftugoyan re di navbera Hevrikiyê û Rejîmê de, bi şert û mercê ku ew yek di heman dema agirbestekê de be. Lê li gor şopandina me ji helwestan re xuya dike ku nakokiyên derbarê pirsgirêka Beşarê Esed hîn lidar in, ku ev yek dihêle mirov ji hêla gihiştina çareyeke nêzîk bigoman be.
– Wezîrê Karê Derve yê Elmanî ragihand ku dewletên di kongirê Viyênayê de beşdar bûn, biryara destpêkirina goftugoyên yekser bi komin rikberiyê re da, gelo mebesta wî ji hêzên hevrikiyê yên ne di bin siya Hevbendiyêde kî ne?
Mebesta wî Desteya Hevrêziyê bi şêweyek sereke û hêzên meydanî û nûnerên Civaka sivîl in, li rex hindek kesayetên niştimanperwer û yên oldarî.
– tu diyalokên ne eşkere di navbera hêzên navdewletî û hin ji aliyên Hevrikyê çê bûne û nehatine ragihandin?
Der barê şanda Hevbendiyê, hemû hevdîtin hatine ragihandin, der barê yê dî, tu agahî li rex min tune ne.
– Li gor daxuyaniya ku ji hevdîtina Cinêv derket, mebest jê, weku her kes dizane bidawîkirina şer li Sûryayê bû, û kar bo lidarxistina hevdîtineke nû “di nava mehekê de” ji bo nirxandina pêşketinan der barê gihiştina agirbestê û destpêkirina operasyonek siyasî li welat, gello wê Hevbendiya Niştimanî bi awayekî fermî vexwendî hevdîtina nû ku çavrewanî lê dibe bibe?
Hevdîtinên Viyêna taybet in bi dewletên bi dosya Sûrî re elaqedar in, dibe ku pêwendî di nav wan û Hevbendiyê de pirtir bibin, lê bo amadebûna Hevbendiyê di civîna bê de, ev tişt nehatiye guftugokirin.
– Di Hevdîtinên li tenişta civînan , behsa pêkhatiyên Sûrî bû yan na, çi nerîn di vî warî de derketin holê?
Hemû li ser mijara ku divê rejîma nû li Sûryayê mafê hemû pêkhatiyan bê cudahî misoger bike lihev dikin, ew jî di çarçoveya yekîtiya Sûryayê de.
– Daxuyaniya Wezîrê Karê Derve yê Firensî Loran Fabyos li Viyênayê bêtir giringî da karîna bihêzkirina hevrêziya navdewletî di warê şerê DAIŞ de, gello teqînên Firensa hişt ku Firensî mijara sereke li Sûryayê jibîr bikin, û tenê bi dosya DAIŞê ve bimînin ?
Li gor zanyariyên ku ketin dest me, aliyê Firensî di piştgiriya xwe ji milletê Sûrî re berdewam e, û hîn di wê baweriyê de ye ku şerê tirorê wê bêsûde be eger Beşarê Esed di hukim de bimîne.
– Li gor daxuyaniya dûmahiyê ya hevdîtina Viyêna, wan li ser demeke destnîşankirî bo pêkanîna hikûmetek veguhêz li Sûryayê di dema şeş mehan de û pêkanîna hilbijartinan di 18 mehan de lihev kirine, gelo ew dema destnîşankirî ji çaxa derketina daxuyaniya dûmahiyê ya aliyên beşdar destpê kir, yan destpêka wê demê ta niha nediyar e?
Ev dema destnîşankirî nerînek destpêkî ji dirêjtirîn dem re ye, lê hemû I hêviya civîna Riyad û encamên wê ne, herweha pêşketinên meydanî wê bandora wan li ser demê û helwestan û operasyona siyasî bi giştî hebe, eger di hefteyên nêzîk de destpê bike.
