Beșȇ Kurdȋ di nivȋsgeha ragihandinȇ ya Hevbendiya Niștimanȋ Sȗrȋ de, hevdȋtinek taybet bi ” Imad Yȗsif ” re, wek Hevrȇzkarȇ Giștȋ yê Tevgera Ciwanȇn Kurd ku di kongirȇ Tevgerê yȇ Sȇyemȋn yê vȇ dawiyȇ lidar xistibȗn hate hilbijartin.
Deqa hevdȋtinȇ:
– Di destpȇkȇk de me dixwest tu ji me re li ser despȇka damezirandina Tevgera Ciwanȇn Kurd, ȗ mebest ji damezirandina wȇ biaxivȋ?
Tevgera Ciwanȇn Kurd di 12/3/2005an de, di yekemîn salvegera Raperȋna Qamișlo de hat damezirandin, da em nerazȋbȗna xwe ji kar û pȇrabȗnȇn șofȋnȋ yȇn rejȋma Esed dijȋ milletȇ Kurd pȇk tȋne aktîv bikin, herweha bo vejandina giyanȇ tȇkoșȋnȇ di demekȇ de ku rejȋma Esed hewl dida hebȗna Kurdȋ winda bike, di riya yasayȇn awarte, girtina çalakvanan, gemkirina devan bi destek ji hesin, ȗ bi taybetî wek egerek yekser qedexekirina wî ji çalakiyên bibîrana şehîdên 12 azara pîroz re.
– Ji dema damezirandinȇ ta destpȇka șoreșa Sȗrȋ, tevgerȇ çi çalakiyȇn berbiçav kirin?
Her çalakiyek ku rȇxistinek Kurdȋ di serdema xurtiya rejȋmȇ de pȇ radibȗ berbiçav bȗ, ji ber zordariya rejȋma Esed li ser deverȇn Kurdȋ dimeșand, lewre birêxistina tevgerȇ ji xwepȇșandanȇ re her sal di salvegera raperȋnȇ de ȗ aktîvbûna wê di gelek helkeftȇn netewȋ de, wek mangirtinên li pȇșiya avahiya Encumena Gel li şamȇ tiștine balkêş bûn di wê qonaxȇ de ku piçûktirîn çalakiya siyasî tawan bû.
– Li gor tê dîtin tevgera we nêrînek wê ya siyasî jî heye, boçûna we çi ye?
Tevgera Ciwanȇn Kurd beșek damezirȇner e ji Encumena Niștimanȋ ya Kurd, ȗ dibȋne pȇwist e ku rola ciwanan di wê çarçoveyȇ de hebe, ȗ beșdariya wan di çȇkirina biryara siyasȋ de jî diyar be, herweha Tevger xwe dibȋne beșek ji Hevrikiya Sȗrȋ û kar ji bo armanca pȇkanȋna Sȗriyeke Fidralî , Berlemanȋ û pirnetew dike.
– Tȇkiliyȇn we bi Partiyȇn Siyasȋ ȇn ku heman rȇbazȇ dişopînin çawa ne?
Tȇkiliyȇn me yên baş bi hemȗ partiyȇn siyasȋ ȇn kurd re hene, em hewl didin wan peywendiyan aktȋvtir û bihȇztir bikin, di riya hevkariya meydanȋ re, em dixwazin tevgera me bibe hevgirêdanek civakî di nav tevhiya rêxistinên siyasî de .
– ji ber ku hûn berȋ șoreșa sûrî hebȗn ne wek tevgerên ciwanan ȇn bi șoreșȇ re çêbûn, Rola Tevgera we di destpêkirina livandina kolana kurdî, paşre re rêvebirina vȇ tevgerȇ ji çalakiyên şoreşê re li deverȇn Kurdȋ çawa bû?
Bȇguman, ezmȗneya șeș salȇn tevgerȇ berȋ destpȇka șoreșȇ hȇzek bûn jê re derbarê kûrkirina nêrîn û ramanan, lewra me dikarȋbȗ bi geşbûna Buhara Erebȋ re di demeke kurt de xwe ji rewşa nû re pêk bînin, ȗ șoreșȇ di deverȇn Kurdȋ de di riya vexwenda bo yekem xwepȇșandana tevgerȇ li Qamișlo di 29/3/2011an de lidar xist ragihȋnin.
bi karȋna parastina serbixwebȗn û taybetiya kesayetiya xwe, tev kelemȇn pir yên di riwȇ wȇ de derdikietin, û çêbûna gelek hevrêzȇn nȗ di șoreșȇ de, tevgerȇ bi berdewamiya çalakiyan ȗ hevgirtina rȇxistinȋ, roj bi roj dikarȋbȗ xwe mȋna nȗnerekî rewa ji tevgera ciwanan re biçesipîne,
– Hȗn çawa rewșa xebata ciwanȇn kurd di vȇ demȇ de dinirxȋnin, ȗ çarenȗsa hejmara mezin ji hevrȇzên ciwanan yên di șoreșȇ de derketin çi ye, tȇkiliyȇn Tevgera we bi tevger ȗ rȇxistinȇn ciwanan re yên ta niha berdewam in çawa ne?
Hin ji hevrȇzên ciwanan ji ber girȇdana wan bi partiyȇn kurdȋ ve , an jî partiyan bixwe ew pêk anîbûn, wan tevgeran nikarîbûn bibin dengê ciwanan, pirȇn wan tenȇ kaxezek bikaranînê bûn di destȇ partiyan de, di dema danustendina bi Encumena Kurdȋ re, lewra bi derketina gelemșe û neberbiheviyê di rêxistina her yek ji wan partiyên ew çêkirine de, ew hevrêz jî neman .
Tevgerȇ hemȗ hewldana xwe bo yekirina tevgerên ciwanan ji berȋ du salan de bi amadekirina destpêşxeriyekê bi pȋvanin rȇxistinȋ kir, lȇ mixabin ji ber serhișkiya hindek hevrȇzan ku xwe nedan ber wan pîvanên rasteqîne û durist, ew hewildan tȇk çȗ, ji ber xwesteka wan parkirina nûnertiyê bi lihevkirinê bû, bȇ ku mezinbȗna her rȇxistinekȇ li ber çav bê girtin.
-Çima Tevgera Ciwanȇn Kurd bȗ du tevger?
Bawer im nebȗna pȋvan ȗ rȇbazan ji rȇxistinan re di tevegra siyasȋ kurdȋ bi giștȋ de, ȗ di Encumena Niștimanȋ Kurdȋ bi taybetî de, rewșa perçebȗnȇ di tevgera kurdȋ de gur dike, û nakokiyȇn kurdȋ vȇ yekȇ temam dikin, ku hin alî piștgiriya beșȇ dȗrxistȋ dikin dema kar di bin navȇ tevger yan partiya sereke de dike, ȗ eynȋ vȇ yekȇ di hindirȇ Tevgera me de jȋ çȇbȗ, dema ku hindek endam bo sedemin cuda hatin dȗrxistin, kar di bin navȇ Tevgerȇ de kirin, ji bo parastina ava rûyê xwe.
– Ti hewldana lihevegera we bi helkefta lidarxistina kongirȇ sȇyemȋn tune bȗ?
Em di kongir de li ser vê xalê bi dirjî rawestiyan, heta bi endamên ji sala 2005an de ji tevgerȇ hatine dȗrxistin, herweha kesȇn ku ji ber sedemin cuda dest ji kar berdan, me giringiyek taybet da wan, lewra me bangek bo vegera wan da, ji bilî vê jî me daxwaza tevlîbûnê ji her kesayetî û rȇxistinên xortan yên karîna wan ya kar heye kir, da em bikaribin pȇșengiya tevgera ciwanan bi awayekî çalaktir bikin.
– Ta çi radeyȇ tiștȇ ku di ragihandinȇ de li ser hebȗna gendeliyeke darayî di hundirȇ tevgerȇ de ȗ bi taybetî nȗnerȇn xwedan bandor rast e?
Em nikarin gelemșe ȗ gendeliya di hindirȇ Encumenȇn xwecihȋ ȇn bi Hevbendiya Hevrik ve girȇdayȋ ne bidin mandelȇ, ew encumenên ku rola Tevgerê di avakirina wan û paşre karȇ di wan de dibû mezin bû, bi hindek ji pȇkhateyȇn di tevgerȇ de girêdayî bûn, tevger derbarȇ vȇ pirsgirȇkȇ bi cidiyet û tundî rawestiya, komȋteke lȇpirsȋnê ji bo vê mijarȇ pȇk anȋ, tȇkilȋ bi aliyȇn elaqedar re kirin, ȗ ev pirsgirȇk destpȇka nakokiyan bȗ ku di encamê de hindek endam ji karên bo wan hatibûn spartin hatin bidûrxistin.
– Tevgerȇ kongirȇ xwe bi awayekȋ eșkere ȗ bi amadebȗna mȇvavan di bin çavȇ ragihandinȇ de lidar xist, gello tu astengȋ ji we re ji tu aliyan derneketin, yan we rȇdan bo vȇ yekȇ stendibȗ?
Me ji bo lidarxistina kongir li ser xaka welat, xwe di ser hemȗ astengiyan re dȋt, me hemȗ pirsyariyȇn xwe bo vȇ yekȇ hilgirtin, me hemȗ partiyȇn kurdȋ bi hemȗ nerȋnȇn wan, ȗ Tev-Dem ȗ PYD jȋ vexwendin, ta niha tu astengȋ ji me re derneketine.
– Tiștȇn nȗ di kongirȇ weyȇ sȇyemȋn de çi ne, çi biryar jȇ derketin, çi cudahiya wȋ ji herdu yȇn derbasbȗyȋ heye?
Tiștȇ nȗ ȗ cuda di kongir de ew e; ku em di rûyê hemȗ yasa ȗ ȇrȋșȇn li ser ciwanan yên hebȗn ȗ mana wan li ser xaka welat armanc dikin rawestiyan, me girȇdana xwe bi xak û nasnameya xwe ve, ȗ neqebȗlkirina xwe ji guhertina dîmoxrafȋ a rȇbazkirȋ di herȇmȇ de tekez kir, me bangawaziyek ji miletȇ kurd ȇ ji derve re, bo vegere ser xaka xwe ȗ dijȋ pȋlanan rawese șand, herweha me ji Tevgera Civaka Dimuqrat xwest ku biryara leșkeriya neçar rawestȋne, ȗ li rêkeftina Dihokȇ a ku bi Encumena Niștimanȋ Kurdȋ re girȇdabȗ vegere.
Herweha tevgerȇ baweriya xwe bi çareya fidralȋ bo Sȗrya pȇșerojȇ tekez kir, û me ji Civaka Navdewletȋ xwest ku pirsyarî û barê xwe hilgre ȗ berȇ xwe bide çarerkirina pisgirêka Sȗryayȇ ȗ daxwazên gelê kurd pêk bîne.
– Ji bilȋ biryarȇn ku di kongir de hatin stendin, nerȋnin te yên taybet mȋna Hevrȇzkarȇ nȗ yȇ tevgerȇ ji pȇvajoya karȇ we re hene?
Helbet, min di kongir de nerȋnek nȗ li ser rewșa tevgerȇ a rȇxistinȋ ȗ tȇkiliyȇn bi aliyên tevgera Kurdȋ ȗ ya ne kurd re jî pȇșkȇș kir, mîna hindek pȇșiniyarên pȇșxistinê ku ez ȇ kar ji bo wan bikim, di destpȇkȇ de em bikin armanc ji xwe re ku em hundirê mala kurdȋ bi ser hev de bînin , û rewșek aramiyȇ tȇ de peyda bikin, di riya tȇkiliyȇn cȋgirtȋ ȗ kargehȇn kar re, herweha kar li ser aktȋvkirina rola ciwanan di Encumena Kurdȋ de, ȗ danîna bingehên danustendinȇ bi rȇxistinȇn cuda re.
– Jȇderȇn sponseriya darayî ji çalakiyȇn tevgerȇ re çi ne?
Tevger berî her tiştî karê xwe bi karînên xwe yên navxweyî di riya bexşan û alîkariyên endaman re birêve dibe, ȗ tevgerȇ bi gelek rȇxistinȇn xȇrxwaz ȗ sivȋl re tȇkilȋ kirine bo çalakiyȇn bi sponseriya wan lidar bixin.
– Ji ber ku tevgera we aliyek damezirȇner e di Encumena Niștimanȋ Kurdȋ de, hȗn çawa li rola tevgerȇ ȗ ciwanan bi giștȋ di hindirȇ Encumen de dinerin?
Tevlȋ amadebȗna mezin ji nifşê ciwanan re di kongirȇ Encumen yȇ damezirandinê de, lê mezintirîn hejmar di nav rêxistinên ciwanan de ya Tevgera Ciwanȇn Kurd bȗ ji ber nûnertiya wan bi 15 endaman bû, lȇ kongirȇ duyemȋn mafȇ ciwanan xwar ȗ hebȗn ȗ çalakiyȇn wan tê de kȇm kirin, kongirȇ sȇyemȋn ȇ ku wȇ nȇzik lidar bikeve, hȇviya me mezine ku ciwan tȇ de bi hejmarek aktȋv bin .
– Tu çawa karȇ Encumen di vȇ qonaxȇ de dinirxȋne, gello kongirȇ we behsa kongirȇ Encumena Niștimanȋ Kurdȋ ȇ were ku di demek nȇz de wȇ lidar bikeve kir?
Mixabin ku Encumen saw ȗ rastiya xwe di wȇneya ku niha pȇ xuya dike wenda kiriye, civatê xalȇn qelsbȗn ȗ xurtbȗnȇ ȗ deverȇn sistbȗnȇ anȋn ziman, pȇșinyarin pȇșxistinê bo karȇ wȋ -Eger em vegeriyan cihȇ xwe yȇ serpiriștȋ di çarçovȇyin wȋ de –pȇșkȇș kirin.
– Her demekȇ hindek daxuyanȋ ji tevgerȇ derdikevin, bi dijwarȋ Hevbendiya Niștimanȋ Sȗrȋ derbarȇ hindek mijarȇn bi pirsgirȇka Kurdȋ ve girȇdayȋ ne rexne dikin, ti nerȋn ȗ helwestên we yên ciyawaz di hundurê Encumena Niștimanȋ Kurdȋ de derbarê Hevbendiya Niștimanȋ Sȗrȋ hene?
Rast e em beșek ji Encumena Niștimanȋ Kurdȋ ne, ku ew jȋ beșek ji Hevbendiya Niștimanȋ ye, dibe ku Encumen çav ji hindek helwestȇn Hevbendiyȇ ji ber hindek sedem bigre, lȇ em wek tevgereke serbixwe rȇbaza berevaniya di ber pirsgirȇka Kurd de dimeșȋnin, ku ta niha Hevbendȋ bi nezelalȋ lȇ dimeyzȋne, ȗ ji pirsiyariya xwe derbarȇ pejirandin û danpêdana bi mafȇ kurd direve.
– Çareya navdewletȋ bo rewșa sȗrȋ ȗ asoyȇn çareya pirsgirȇka Kurdȋ li Sȗryayȇ ber bi kû ve diçin?
Civaka Navdewletȋ hewl dide ku hȇza hemû aliyȇn nakok di Sȗryayȇ de bi riya şerê dijî hev qels bike, ta niha tu gavȇn cedȋ bo çareseriyȇ navȇtine , ew hewldanȇn sist ji hȇla wan de tenȇ bo dirȇjkirina temenȇ kirîzê ye, ȗ pirsgirȇka Kurdȋ beșek ji çareseriya giștȋ ji kirȋzê re ye, rengên çareseriyȇ li gor sȋnaryoyên pȇșerojȇ tȇn guhertin.
– Gotineke dawȋ.
Spasiyek germ ji were, em wek Tevgera Ciwanȇn Kurd, hȇvȋ dikin ku milletȇ me bi jiyanek azad ȗ birûmet ku ti cureyȇn zordariyȇ tê nemînin şad bibe .
