Bi zarekî req Hevbendiyê birûsekek radestî Encûmena Ewlekariyê di netewên yekgirtî de kir û têde daxuyanî hatine dan li ser binpêkirin û kuştarên rêjîma Esed yên li dijî bajarê Dûma ya Xûta rojhilatê Şamê , û hewlên rêjîmê bo xapandin û windakirina rastiyan li pêş Civaka Navdewletî ji encamê nebûna hîç lêpirsînê.
Birûsk ji aliyê Serokê Hevbendiyê Xalid Xoca ve hat şandin bo “Liyo cî” Serokê xula niha ya Enûmena Ewlehiyê ku ew bi xwe balyozê herdemî yê Çînê ye di ecumena ewlehiyê de, û têde hatiye ku Hevbendî dixwaze bala Encûmena Ewlehiyê bikişîne ser kuştarên niha li bajarê Dûma ya li gundewarê Şama paytext dibin, û pêwîste Encûmen rêşûnên bilez bistîne bo rawestandina tawanên rêjîma Esed berî bibe sedemê kuştarên zêdetir.
Xoca diyar kir, ku ji pêncemîn roja reşmeha niha de bajarê Dûma bûye armanca êrîşên dijwar yên firokên şer yên rêjîma Esed û di heftiya bûrî de firokên Esed bi tewşî û bêcudahî bajar bi bermîlên teqîner birdoman kir.
Xoca tekez kir, ku ev dibe binpêkirinek eşkere û rasterast ji piransîpên ciyawazî û hevrêjeyê yên di yasaya mirovahiya navdewletî de, û herwiha ji biryara 2139 ya Encûmena Ewlehiyê re ya ku bikaranîna bermîlên teqîner û şêwazên kuştinê yên dibin sedema ziyanên mezin û kuştina bitewşî û şêwandina jin û zarok û zilaman qedexe dike.
Herwiha Xoca diyar kir, ku heta niha ji sedemê êrîşên esmanî yên hêzên Esed 178 sivîl hatine kuştin û bi rêjeya 80% ji qurbaniyan jin û zarokin.
Xoca amaje bi hindê kir, ku li roja 9ê reşmehê de, anku di roja gihiştina şanderê navdewletî Dî Mîstora bo Şamê ji bona axftin li ser agirbestinê li Heleb, rêjîma Esed di heman rojê de û bi çend kêlomitran dûr ji baregehê şanderê navdewletî komelkujiyek dirinde pêkanî û têde 23 sivîl hatin kuştin û 70 kes hatin birîndarkirin ku piraniya wan zarok û jin bûn.
Xoca tekez kir, ku êrîşên esmanî yên niha li dijî rêxistina DAÎŞ ya terorîst li Sûriyê jinav nabe, bê standina rêşûnên giştgîr ji aliyê Encûmena Ewlehiyê ve bo jinavbirina sedema serekî ji geşkrin û belavbûna girûpên radîkal li Sûriya ya ku ji rêjîma Esed ya hov û bêrewa pêktê.
Herwiha mamaje hat kirin ku radîkal û tunrew sûdmendin ji bêhêvîbûna milet ji encamên kuştarên rêjîmê û ji berdewamiya pêkanîna tawankariyan û berdewamiya rizgarkirina Esed ji sizayan.
Xoca Encûmena Ewlekariyê han da li ser gunehbarkirina rêjîma Esed li ser bikaranîna hêza bitewşî di Dûma de, û her wiha li ser pabendiya yasaya mirovahiya navdewletî û li gor biryarên Encûmenê yên taybet bi Sûriya, di heman demê de Encûmen han da li ser pêkanîna gavên bilerz bo parastina Sivîlan li Sûriya bi awayekî guncayî bi yasayên navdewletî re.
Xoca daxwaza standina biryarek nû kir, ku bihêz be û bête cîbicîkirin û di paşerojê de bibe rêgir li pêşiya pêkanîna tawankariyan, û amaje kir ku rêz nehat girtin ji aliyê rêjîmê ve ji biryarên (2139-2165-2191) û herwiha ji aliyê Encûmena Ewlekariyê jî pabendî bi wan nehat kirin, û dît ku bicêkirina van daxwazan nizmtirîn asta pabendiya Encûmen e.
Serokê Hevbendiyê tekez kir, ku her deh derewên Esed yên di heyva reşmehê de li ser tora (BBC) , didin xuyakirin ku tawankar wê di kuştinê de berdewam bimînin, û balkişand ku bi baweriya Esed wê bikaribe Civaka navdewletî bixapîne, ji encamê nebûna hîç sizayan li ser reftarên wî, lewra pêwîste ku Encûmena Ewlehiyê guhertinekê peyda bike û rê li pêşiya çareseriya Siyasî veke li ser bingha desteya Fermanrewiya Veguhêz ya di daxuyaniya Jinêvê de hatî dariştin.
Jêder: Hevbendî
