Daxwiyaniyeke Rojnamevanî
Hevbendiya Niştimanî ya Sûrî cextiyê li ser pêwîstiya bersivdana lezgîn ji aliyê civaka navdewletî ve ji bo dabînkirina pêdviyên mirovî yên bingehîn ên koçber û derbiderên Sûrî dike, çimkî derdeseriyên wan bi awayekî berçav di werza zivistanê de zêde bûne, ji ber lehî û bahozan û kêmkirina asta piştgiriya ku digihişt deverên rizgarkirî, ji encama berdewamiya pejrandina Netewên Yekbûyî ji siyasîkirina dosya mirovî re, di rêya girêdana derbaskirina alîkariyên mirovî bo deverên ne di bin kontirola rijêmê de bi pejrandina rijêmê, ku tê wateya razîbûna civaka navdewletî ji xistina jiyana bimelyonan Sûrî wek giraw û rehîne di destê rijêmê de, û berdewamiya kêmkirina asta bicîanîna dewletên bexşkar ji sozên xwe re yên ku di cûrbecûr civatan de dabûn, nemaze di kongirên Biroksilê de, ev hemî bû sedema jihevdûbûna qebareya pêdviyên mirovî û tiştên ku bo koçber û derbider û penaberan têne dan.
Girêdana derbaskirina alîkariyên mirovî bo hewcedaran bi pejrandina rijêma Esed, yek ji rêyên danûstandina navnetewî yên şaş li gel dosya alîkariyan e, ji ber ku rijêm wê wek kaxezekê bikar tîne, û pê şiyana xwe ya berdewamiya astengkirina piroseya siyasî li sûriyê xurt dike, çimkê ew dorpêçkirin û birçîkirinê wek çekekî li dijî sûriyan li curbecur parêzgehên Sûrî ji destpêka şoreşê di sala 2011an de bikar tîne.
Hevbendiya Niştimanî hişyariyê ji metirsiya paşguhkirinê di piştgiriya niştecihan de li deverên rizgarkirî dide, ji ber ku dê dijwariya jiyanê ya ku berê zehmet e li ser bisedhezaran kesên ku tenê çadirekê bi dest dixin ji bo xwe û zarokên xwe ji baran û berfê biparêzin zêde bike, û dê rêjeya malbatên di bin xêza birçîbûnê de bilindtir bike, li gel metirsiya nêzîk ya ku jiyana bimelyonan dixe bin gefê bi sedema kêmbûna xwarin û derman û guhdana pêwîst.
Hevbendiya Niştimanî ji civaka navdewletî û Netewên Yekbûyî dixwaze ku mîkanîzmeke dadane bibîne, da rê nede siyasîkirina dozên mirovî nemaze dosya alîkariyan, û berdewamiya derbasbûna wan a ewle û bê cudahî bo hewcedarên li tevaya Sûriyê, li gel hebûna sîstema çavdêriyê ya ku belavkirina dadmend ya alîkariyan garantî bike, û çavdêriya piroseyên belavkirinê li deverên di bin kontirola rijêma Esed de bike, da ku rê nedin diziya wan ji hêla milîsên ser bi rijêmê ve, yên ku desthilata wan berfireh e li deverên rijêmê.
Di heman dema ku Hevbendiya Niştimabnî cext dike ku divê dosya mirovî ne dosyeyeke danûstandinê be, ji ber ku têkildarî jiyana bi melyonên Sûriyan e, ew tekeziyê li ser pêwîstiya çareserkirina sedeman berî encaman dike, ji ber ku dosya Sûrî hewcedarî piştgiriya piroseya siyasî ye, û biryara Encumena Ewlekariyê 2254(2015) bi awayekî tam cîbicî bibe, ev yek dê ji ber xwe ve di çareserîkirina domdar ya kêşeya mirovî de alîkar be, ji ber dema ev qeyran bêçareserî bimîne , wê xerbtir bibe û bibe mezintirîn bobelat di dîroka Sûriya û cîhanê di sed salên bûrî de, ji ber ketina civaka navdewletî di bin bandora siyasetên rijêmê û piştgirên wê de.
Hevbendiya Niştimanî ya Hêzên Şoreş û Rikberiya Sûrî
Ofisa Ragihandin û Peywendiyan
15 kanûna paşîn 2024
