Rêkxistina Human Rights Watch bîrnameyek bo komîta mafên zarokan ya bi ser Netewên Yekgirtî ve re şand, hemû binpêkirinên ji hêla hêzên rêjîma Esed derheqê zarokan, tevlî dardakirina zarokan di salên borî de ji şoreşê têde hebû.
Rigts Watch di bîrnameya xwe de anî ziman ko 47 kes bi kêmanî piraniya wan zarok û jin in li taxên Edewiye, Kerm Elzeytûn û Elrifa’î li Humsê bi destê hêzên rêjîmê di 11 û 12 adara 2012 hatine kuştin.
Di bîrnameyê de hatiye ko hêzên rêjîmê di 2 gulana 2013ê derbasî gundê Laroz li parêzgeha Idlib bûn, û zarok danîn ser makîneyên xwe û ew kirin mertalên zindî, û 4 niştecih kuştin 3 ji wan zarok bûn, ku berê li dev wan girtî bûn.
Rights Watch vekolîn di 9 êrîşên bi mûşekên balastî yên ko hêzên rêjîmê sala 2013ê pêkanîbûn kir , û 215 kes bi kêmanî kuştibûn, 100 ji nav wan zarok bûn, û tekez kir ko hêzên rêjîma Esed û milîtanên pêre hevalbend in, li gundê Elbêda yê nêzîk Banyasê 167 sivîl ku 14 ji wan zarok bûn bidardakirine.
Rêkxistina navdewletî ya serbixwe diyar kir ko êrîşên firokan yên bi ser rêjîmê ve ji tîrmeha 2012ê heta nîsana 2013ê, jiyana bi hezaran zarok têk daye, rêkxistinê seredana cîgehê 59 êrîşên asmanî yên ko firokên rêjînê pê rabûne kir , ku di encama wan êrîşan de 152 sivîl, zarok jî di nav wan de hebûn hatine kuştin.
Rêkxistinê di bîrnameya xwe de got ku kampanya bombebarana bêserûber ya firokên Rûsya û yên rêjîmê li Helebê, di navbera 19ê eylûlê heta bi 18 çêriya pêşî 2016ê, bû sedema kuştina 446 sivîlan, 91 ji wan zarok in.
Rights Watch di bîrnameya xwe de got ku sê êrîşên asmanî yên firokên rûsya û rêjîmê yên ko di 20-25 eylûlê de 72 kesên ku 9 zarok di nav wan de hebûn hatin kuştin, û got ku hêzên rêjîmê sibeha 21 tebaxê 2013ê çend caran çekên kîmawî di êrîşên xwe de bikar anîne, û zarok di wan êrîşan de hatine kuştin û kêmendankirin.
Rights Watch got ku hemû nîşan destnîşan dikin ko di 4ê nîsana 2017ê de firokên cengê yên rêjîmê bi gaza damaran êrîş dane ser bajarokê Xan Şêxûn li parêzgeha Idlibê, di encamê de 90 kes bi kêmanî hatine kuştin 30 ji wan zarok in.
Human Rights Watch di daxwaza xwe de got ku divê êrîşên li ser jêrxanên sivîl rawestin, ji ber li gora yasaya navdewletî ya mirovî, çênabe ew bibin armancên leşkerî, û nabe çekên kîmawî û yên sotandinê û çekên goşeyî bêserûber bikar bên, û nabe çekên teqîna berfireh li herêmên niştecihan bikar bên.
Rêkxistinê daxwaz kir ku êrîşên bargehên bijîşkî amanc dikin rawestin, û bihêlin nexweşan derxînin, û derbaskirina alîkariyên mirovî bo herêmên dorpêîkirî hêsan bikin, û bidestxistina zarokan ji xwarina baş re û bi taybetî şîrê zarokan dabîn bikin.
Jêder: Ofîsa Ragihandina Hevbendiya Niştimanî
