Hevrêzkarê Girûpa Karê Penaber û Derbideran di Hevbendiya Niştimanî ya Sûrî de Ehmed Bekûra, dilgiraniya xwe ya kûr derbarê binpêkirinên berdewam li dijî penaberên Sûrî li Libnanê nîşan da, û daxwaza destwerdana navdewletî ya bilez kir ji bo misogerkirina ku desthilatên Libnanê rêzê li erkên xwe yên yasayî li hember parastina penaberên Sûriyê bigirin.
Bekûra di daxuyaniyekê de got: “Em nîgeran in derbarê raporên cihê baweriyê yên di wan de hatiye ku di mehên dawî de desthilatdarên Libnanî dersînorkirinên neyasayî, girtinên keyfî û binpêkirinin din li dijî penaberên Sûrî pêk anîne,”, û da zanîn ku dersînorkirina bi darê zorê ya kesên metirsiya çewsandinê li ser wan heye, prensîba bingehîn a nevegerandina kotekî binpê dike.
Human Rights Watch, wek amajekirina bi encamên xwe yên vê dawiyê gihiştiyê, got ku hêzên leşkerî û ewlekarî yên Libnanê çalakvanên opozisyona Sûrî û endamin artêşê yên ji rijêmê cuda bûne dersînor kirine, ku dibe ew kes rûbirûyê serederiyeke tund bibin eger ew bo Sûrîyê bên vegerandin, û raport amaje dikin ku rewşin cihê dilgiraniyê yên girtina keyfî ya penaberan û radestkirina wan bo dezgehên îstixbarata Sûriyê yên ku bi hovîtiya xwe navdar in hene.
Bekûra bal kişand ser dersînorkirina Rifaet El-Faleh, yê ku di heyva kanûna duwem de ji hêzên rejîmê cuda bibû, piştî ku ji ber nebûna belgeyên niştecihbûnê hat girtin, û nûçeyin cihê baweriyê hene diyar dikin ku El-Faleh niha di Beşa Îstixbarata Leşkerî de ya bi Şaxa Felestînê û Şaxa 235 li Şamê navdar e de girtî ye. Her weha dilnîgeranî hene derbarê raportên îşkencekirina zilamekî Sûrî ji aliyê efserên îstixbarata Libnanî ve, bi armanca neçarkirina wî li ser mukurhatina bi têkiliyên xwe li gel komên terrorist, piştî ku di xwepêşandaneke piştgiriyê de hatibû girtin.
Bekûra tekez kir ku serederiya xirab, dersînorkirina neyasayî û metirsiyên ku heye penaber rûbirûyê wan bibin, kiryarin redkirî ne û binpêkirineke eşkere ye ji aliyê Libnanê ve ji erkên wê yên li gorî yasayên navdewletî re.
Bekûra bang li ajansên Neteweyên Yekbûyî û welatên bexşkar ên ku alîkariya hêzên ewlekariya Libnanê dikin kir û ji wan xwest ku bi awayekî aktîf destwerdanê bikin ji bo misogerkirina ku ev alîkarî di binpêkirina mafên mirovan de li dijî penaberan nayên bikaranîn.
Bakura herwiha got: “Binpêkirinên wek îşkence, dersînorkirina dervî yasayê û vegerandina bi darê zorê, ziyanê digihîne rewşa mafên mirovan li Libnanê, û divê hemû welatên ku piştgiriya hêzên Libnanî dikin, karîna xwe bikar bînin da ku pabendiya bi yasayê misoger bikin û rê li binpêkirinên zêdetir li dijî van kesên xizan bigirin.”
Bekûra wiha jî got: “Mekanîzmayên çavdêriyê yên mukum, nirxandinên rêzgirtina mafên mirovan û piştgiriya ji bo ku Libnan çavdêriyeke serbixwe bike, gavin girîng in ji bo parastina penaberan.”
Bekûra di dawiya axaftina xwe de bal kişand ser wê yekê ku her vegerek ji bo Sûriyê divê bi dilxwazî be û di rewşeke ewle rûmetdar de be, piştî ku şert û mercên guncav hebin, û ew merc hêjî ji ber şerê berdewam peyda nebûne.
Daneyên Neteweyên Yekbûyî destnîşan dikin ku zêdetirî 13,700 Sûrî bi awayekî bilez hatine dersînorkirin, an jî rê li wan hatiye girtin ku derbasî Libnanê bibin ji bo penaberiyê di sala 2023an de. Her weha raporin cihê nîgeraniyê hene derbarê zêdebûna tundûtûjî û gefxwarinê û astengiyên li ser bingeha nijadperestî yên ku şaredariyan dijî penaberên sûrî di hefteyên bûrî de sepandine.
Jêder: Ofîsa Ragihandinê ya Hevbendiya Niştimanî ya Sûrî
