Serokê Hevbendiya Niştimanî ya Sûrî D. Nesir Elherîrî, daxwaza şopandina binpêkirinên dermafê girtiyên sûrî yên koçberî Libnanê bûne ji Netewên Yekbûyî kir, piştî ku rapora dawîn a Saziya Lêborînê ya Navdewletî derketiye û hejmarek ji binpêkirinên mezin dermafê wan belge kiriye.
Û Elherîrî daxwaza pêwîstiya standina rêşûnên lêpirsînê derbarê van bûyeran û sizakirina yên ew binpêkirin pêkanîne kir, û xwest ku şandin mafnasî bişînin Libnanê daku rewşa girtiyên Sûrî li Libnanê û yasayîbûna girtina wan penaberan bişopîne.
Saziya Lêborînê ya Navdewletî (Amnesty) di raporeke xwe ya nû de duh diyar kir ku hêzên ewlekariyê yên Libnanî binpêkirinên metirsîdar dermafê penaberên sûrî yên bi awayekî kotekî bi tuhmeta terorê li Libnanê hatine girtin pêk anîne, û hin şêweyên îşkencekirinê yên ku ji awayên zîndanên rijêma Sûriyê pîstir in dermafê wan girtiyan bikar anîne.
Û Saziyê di rapora xwe de yaku di bin navê “çendî min dixwest ku ez bimrim” Penaberên sûrî bi awayekî kotekî bi tuhmeta terorê hatine girtin, û tûşî îşkencedanê li Libnanê bûne hatine, û anî ziman ku binpêkirin bi awayekî sereke ji aliyê Asayîşên Artêşa Libnanî ve dijî 26 girtiyan pêk hatine.
Û saziyê di rapora xwe de bal kişand ser şêweyên îşkencekirinê yên ku di nav de lêdana bi çovên hesinî û kablên elterîkê û boriyên naylona hişk bikar hatine, û hinek ji wan ji lingan ve û serî berjêr girêdane, an bi zorê hiştine ku ew demeke dirêj di şêweyekî ku ziyanê dide tenduristiya wan de bimînin.
Û lêkolînvana têkildara mafên penaber û koçberan di Saziya Navdewletî de Mary Foreste, got ku ev rapor dîmeneke lezgîn e li ser danûstandina tund û pîs bi rengekî ne yasayî ji hêla desthilatên Libnanî ve dijî penaberên sûrû yên bi bihaneyên terorê hatine girtin bikar tên.
Û saziya navdewletî di temîniyên rapora xwe de, daxwaza danîna sînorekî yekser ji kiryarên îşkencekirinê û hemû reftarên danûstandinên pîs yên dîtir kir, û daxwaza cîbicîkirina yasaya qedexekirina îşkencekirinê ya sala 2017an bi rengekî tam û lezgîn û çalak kir.
Hêjayî gotinê ye ku Desteya Niştimanî ya Karûbarê Bêserûşûn û Girtiyan ya Hevbendiya Niştimanî berî şeş heyvan raporek li ser awayên girtin û dadgehkirinê li Libnanê deranî, û encam û salxdanên rapora Lêborînê ya Navdewletî û yên rapora Desteyê mîna hevin.
Tê zanîn ku hejmara penaberên sûrî yên li Libnanê dijîn zêdetir ji 1,5 melyonî ji penaberên sûrî ye, û nêzî melonekî ji wan li bal Komosyona Netewên Yekbûyî ya Karûbarê Penaberan tomarkirî ne, û ew bi awayekî berdewam rastî dijminkariyê ji aliyê alîgirên Hizbullah û hevalbendên rijêma Esed tên.
Jêder: Ofîsa Ragihandinê ya Hevbendiya Niştimanî ya Sûrî
