Vê carê jî Encumena Ewlekariyê ya Navdewletî nikariye bigihêje biryareke cidî ji bo dadpirsîna bikarhênerên çekên kîmawî li Sûriyê, ew çekên ku lêkolînên Rêxistina Qedexekirina Çekên Kîmawî çesipandibûn, û civîna asayî ya derbarê dosyaya kîmyayî ya Sûriyê duh sêşemê bi dawî bû, bêyî ti encamên nû jê derkevin.
Û Nûnerên dewletên endam di Encumena Ewlekariyê de, di şîroveyeke Cîgirê Nûnerê Bilind yê Karûbarên Jinavbirina Çekan, Adejî Îbo, guhdarî kirin, dema tekez kir ku rijêma Esed xwe ji dana zanyariyên ku têra bidawîkirina lêkolînan bikin direve, di heman dema ku dewletên rojavayî bi serokatiya Amerîka cextî li ser pêwîstiya sizakirina Beşar Esed li ser binpêkirinên dijî sivîlan kirin.
Û Îbo got ku hewlên Sekretariya Teknîkî ya Rêxistina Qedexekirina Çekên Kîmyayî ji bo lidarxistina gera 25an a şêwirê di navbera tîma nirxandinê û rijêma Esed de, hîn ti pêşketin bi dest nexistiye, ji ber ku berpirsên rijêmê belgeyên tên xwestin pêşkêş nekirin, û cext kir ku nebûna dadpirsînê li ser bikaranîna çekan metirsiyek e li ser aştî û ewlehiya navdewletî, û ev yek metirsiyê ji bo me hemûyan çêdike.
Û di heman demê de, Balyoza Amerîka li Netewên Yekbûyî Linda Tomas Greenfield, cextî li ser pêwîstiya dadpirsîna rijêma Esed ya ku lêkolînên navdewletî çesipandine ku destê wê di bikaranîna çekên kîmawî de li dijî gelê Sûriyê heye kir.
Û Greenfield amaje bi wê yekê kir ku di 21ê Tebaxê de, berî deh salan, rijêmê gaza sarîn li dijî sivîlên Sûrî li Gotaya Şamê bikar anîn, û di vê êrişa hovane de zêdetir ji 1400 kesî hatin kuştin, û mixabin gelek ji wan zarok bûn.
Û Balyoza Amerîkî cextî li ser pêwîstiya ku Encûmena Ewlekariyê li ser vê mijarê berdewam be kir, û got ku rijêma Esed çekên wêrankirina giştî li dijî gelê Sûriyê bikar anîne, û ew ji sizakirinê rizgar nabe, û got ku welatê wê dê bi dabînkirina dadweriyê ji bo qurbaniyên Gotayê û yên êrîşên din pabend be.
Û Hevbendiya Niştimanî ya Sûrî, berî ku Rûniştina Encumena Ewlekariyê ya Navdewletî li dar bikeve, tekez kiribû ku qurbaniyên çekên kîmawî yên ku ji encama bombebarana hêzên rijêmê bi xeniqînê şehîd bûne, hîna bendewarên bicîanîna dadweriyê û sizakirina tawanbarê cengê Beşar Esed in, li ser tawanên cengê yên ku bi hevkariya hevalbendên xwe dermafê wan qurbaniyan pêk anîne.
Û Hevbendiya Niştimanî bal kişand ser ku berdewamiya rizgarbûna rijêma Esed ji lêpirsîn û sizayan, piştî ku raporên bêalî berpisyariya wê di ber bisedan tawanên cengê de çesipandine, û Saziya Qedexekirina Çekên Kîmawî tekez kiriye ku rijêma Esed di ber tawanên bikaranîna çekên kîmawî de li deverên Seraqib, Elletamine û Dûmayê berpisyar e, têkçûneke mezin e ji mîkanîzma cîbicîkirina biryarên navdewletî yên derbarê tawanbarên cengê re.
Û Hevbendiya Niştimanî daxwaza sepandina rêkaran li dijî rijêma Esed li gor benda heftemîn ji peymana Netewên Yekbûyî kir, ji ber ku rijêma Esed guh nade biryara 2118, û çekên kîmawî li dijê sivîlan 184 caran bikar anîne, piştî ku li ser rêkeftina qedexekirina bikaranîn û çêkirina çekên kîmawî di êlona 2013an de imza kiriye.
Jêder: Ofîsa Ragihandinê ya Hevbendiya Niştimanî ya Sûrî
