Bi hehkefta roja Cîhanî ya mafên mirov, Nivîsîngeha Ragihandina Hevbendiya Niştimanî raportek derxist derbarê binpêkirinên bûyîn û yên dibin di derheqê welatiyê sûrî de, li jêr hukmê binemala Esed li bin sîbera bêdengiya Civaka navdewletî ji tawankariyên vê rêjîmê û binpêkirina mafên Sûriyan di azadî û jiyanê de, û bikaranîna eşkencedana peyrewkirî û dijberya rojnamevanan. di raportê de gengeşe hatiye li ser rewşa welatiyê Sûrî berî şoreşê, ku yasaya awarte û yasaya fermanên ne rewa wek şûrekî dihat bikaranîn li ser stûyê welatiyên sûrî bi dehên salan, û piştî ku zarokên Der’ayê xetîra şoreşê vêxistin, xwepêşandanan destpê kir, ji encamê rêjîma Esed neçar bû ku dawiyê li yasaya awarte bîne, lê hêzên wî bi hilmeteka tewş û berfireh ji girtin û biserdegirtinê li çendîn navçeyên Sûriyê rabûn, ku hejmara girtiyan li sala 2011an bi tenê bi 8 hezar girtiyên sivîl hat texmînkirin. Herwiha raportê retkirina Esed binpêkirina”mafê jiyanê” bo mirovê Sûrî, bi rêka kuştina çalakvan û gulebarankirina zehfî ji navçeyên serhildêr re derew derxist. ku Nivîsîngeha ragihandina Hevbendiyê 20 kumelkujiyên “bi çekên Sipî” bi destên hêz û mêlîşeya yên Beşar Esed li dijî Sivîlan dîkomînt kirine, ku heta nîvê sala 2013an 3000 sivîl bûne qurbanî ji wan 300 jin û zarok bûn. herwiha rêjîma Esed hemû hêlên sor yên navdewletî di kuştinê ku ne bitenê bi tank û mûşekan lê bikaranîna çekên kêmyawî derbas kirin di herdu Xoteyên Şamê de, ku li gor Rêxistina “Hiyomen Rayits Wotiş” bi sedan sivîl bûne qurbanî, herwiha şêwazên nû di kuştina bi kom de bikaranîna bermîlên teqîner afirand, tevlî bikaranîna çekên qedexekirî û ji wan bombeyên Enqûdî û bombeyên Napalim yên şewatkar û mûşekên balistîk, ev hemû di bin sîbera bêdengiyeka navdewletî ya bê hempa de û dûr ji sadetirîn mafên mirov ku ewjî “mafê jiyanê”ye. Ji bilî kiryarên girtina ne yasayî û rewşên revandina beramber diravan”gerew” bi piştgiriya rêjima Esed bo perepêdana kiryarên “Şebîhe” û kiryarên girtina bo leşkeriya kotekî, û desteserkirina çalakvanên karê hawarhatinê, û destdirêjiya sêksî li dijî jinan wek sizakirinekê ji kesûkarên rikber û çalakvanan û welatiyên navçeyên serhildêr, ku ew binpêkirineke eşkera ye ji mafên mirov di azadiyê de. raportê diyar kiriye palpiştiya rêjîma Esed li ser siyaseta eşkencedana peyrewkirî bê ku guh bide sercem belgename û yasayên taybet bi mafên mirov dike. Ku dîdevan “Qeyser” û belavkirina wêneyên 11 hezar sivîl yên hêdî hêdî hatine kuştin, dirove û nîşaneyek eşkera ye li pêş civaka navdewletî li ser hovîtiya rêjîma Esed. herwiha raportê balkişandiye li ser bikaranîna Esed siyaseta tarîtiya mîdiyayî di derheqê rojnamevan û çalakvan û mîdiyakaran. Rapot bi dawî bûye, bi daxwaza karekî rastyeqîne ji civaka navdewletî jibo rawestandina tawanên rêjîma Esed di derheqê Mirovê Sûrî de, û bi alîkariya Sûriyan bo pêkanîna xewna xwe di azadî û dad û rûmetê de.
Jêder: Hevbendî
