Serokê Hevbendiya Niştimanî ya Sûrî Hadî Elbehra duh roja yekşemê, beşdarî di rûniştina teybet bi Sûriyê ya wek beşekî ji karên xola 21’ê ji Kombenda Dewha de kir, û rûniştin dê bi amadebûna Serokên Dewletan û rêxistinên herêmî û navdewletî be û du rojan berdewam bike.
Û rûniştin di bin navê Vekolîna Rêyên Çareseriya Qeyrana Sûriyê de hat, têde li kêlek Serokê Hevbendiya Niştimanî şanderê navnetewî bo Sûriyê Geir Pedersen, Şandera Fransa Brigitte Curmi, Şandera Brîtanya Anne Snow û lêkolîner Charles Lister wek rêvebirê civînê beşdar bûn.
Û rûniştinê dît ku dem hatiye ji bo gihiştina çareseriyeke siyasî ji doza Sûriyê re, û beşdaran tekez kirin ku gelê Sûriyê rûbirûyî astengiyên mezin di vê heyama dirêj de bûye, û sivîl rastî tundiyeke metirsîda hatin, di nav de bombebarankirina berdewam û dorpêçkirin û êrîşên kîmawî hebûn, ev jî bû sedema jidestdana jiyana mirovan û wêrankirinna mezin ya jêrxaneyê û xanî û nexweşxane û dibistanan.
Û Serokê Hevbendiya Niştimanî Hadî Elbehra di civînê de got ku rijêma Esed hemû çareserî û destpêşxeriyên ku ji bo gihiştina çareseriyeke siyasî li Sûriyê hatin pêşkêşkirin asteng kirin, û bal kişand ser ku ev rijêm li ser qeyranan dijî û wan diafirîne û hewl dide ku wan bihêle, da ku hebûna xwe ya di desthilatdariyê de rewa bike.
Û Elbehra diyar kir ku daxwiyaniya Cinêvê ya ku di sala 2014an de hatiye ragihandin, planeke zelal ji bo çareseriyê pêşkêş kir, lê rijêmê red kir ku guh bidiyê an pabendiyê bi wê bike û di danîna astengiyan de li pêşiya her çareseriyê berdewam kir, û cext kir ku heger civaka navdewletî fişarê li rijêma Esed neke, ew dê di serhişkiya xwe û pevçûn û cenga li dijî gelê Sûriyê de berdewam bimîne.
Û Elbehra tekez kir ku çareseriyeke domdar li welêt pêk nayê, eger daxwazên gelê Sûriyê li ber çav neyên girtin, ji bo pêkanîna veguhestina siyasî ber bi sîstemeke demokrat ve ku dadmendiyê û koçkirina rijêmê pêk bîne, û tiştê ku li Deraa û Siwêdayê çêdibe wek mînak diyar kirin û got ku rijêma Esed dikare li ser desthilatdariyê bimîne, lê Sûriyê wek dewlet têk çûye û dibe ku hilweşe.
Û Elbehra hişyarî da û got ku heye qeyrana mirovî li Sûriyê bibe bobelateke rastîn, piştî ragihandina Pirograma Xwarinê ya Cîhanî ya Netewên Yekbûyî derbarê pirograma kêmkirina alîkariyên xwe li seranserî welêt, û ji civaka navdewletî xwest ku rêyekê bibîne da ku nehêle birçîbûn û bobelata mirovî çêbibe, û got ku ji bo piştgirîkirina hawarçûnê li Sûriyê pêdiviya me bi alîkariya civaka navdewletî heye.
û Şanderê Netewên Yekbûyî Geir Pedersen cext kir ku pêwîstî bi destwerdana bilez a navdewletî li Sûriyê heye û bal kişand ser ku proseya siyasî gihiştiye rêyeke girtî.
Û Pedersen hêviya xwe anî ziman ku rewşa niha di zûtirîn dem de were guhertin, û hişyarî da ku eger ev yek pêk neyê, em ê derfeteke din ji bo bidawîkirina aloziya Sûriyê bi awayekî danûstandinî ji dest bidin, û bal kişand ser giringiya ku piroseya siyasî di nav aliyên Sûrî de bi sponseriya navdewletî ji nû de dest pê bike.
Ji aliyê xwe ve, Nûnera Fransa bo Sûriyê, Brîjît Cormî, tekezî li ser pêwîstiya wergirtina piştevaniya siyasî û hevkariya navdewletî yên berfirehtir ji bo bidawîkirina tirajîdiya Sûriyê ya ku ji sala 2011an ve berdewam e kir, û pêkanîna mîkanîzmayên bibandor ji bo misogerkirina cîbicîkirina biryarên navdewletî û berpisyariya rijêmê di ber reva ji van biryaran nemaze piştî ku proseya siyasî gihişte rêyeke girtî, her wiha daxwaza peydakirina çareseriyan kir, ji bo danûstandina li gel rijêma ku her çareyeke ku lihevkirin derbarê wê hebe paşguh dike.
Û Şandera Brîtanî bo Sûriyê Anne Snow tekez kir ku Krîza Sûriyê bi dawî nebûye û hîn jî berdewam e, û rewşek mirovî ya lezgîn heye divê li ber çav bê girtin, di rêya dabînkirina alîkariyên mirovî yên bilez ên pêwîst ji Sûriyên ku ji ber cengê ziyan dîtine re, bi taybetî li bakurê rojavayê welêt.
Û Snow bal kişand ser wê yekê ku kirîza Sûriyê ketiye sala xwe ya sêzdehan, û bandorên wêranker li ser gelê Sûriyê hiştin, ji ber ku bû sedema mirina bi sedên hezaran, derbiderî û penaberiya zêdetir ji 13 milyonan, û wêraniyeke berfireh di binesazî û aboriya Sûriyê de çêkir.
Jêder: Ofîsa Ragihandinê ya Hevbendiya Niştimanî ya Sûrî
